ज्या दिवशी येशू ख्रिस्ताच्या हातापा़यात खिळे ठोकून त्याला क्रूसावर चढवले गेले तो दिवस गुड म्हणजे चांगला कसा असेल? हे कोडे मला खूप दिवस पडत असे, पण त्या दिवशी सुटी असल्यामुळे मिळत असलेली तीन दिवस सलग सुटी मात्र चांगली वाटायला लागली. गेली काही वर्षे त्या तीन दिवसांना जोडून चेंबूरला अल्लादियाखाँ संगीत समारोह सुरू झाल़्यानंतर ती एक पर्वणीच वाटायला लागली होती.
या वर्षीसुद्धा आम्ही दोघे या कार्यक्रमासाठी चेंबूरला जायला टॅक्सीत बसून निघालो होतो. जेमतेम वाशीची खाडी पार केली आणि समोरून येत असलेल़्या मोटारीने धडक देऊन आनच्या गाडीचा चेंदानेंदा केला. क्षणार्धात आम्ही दोघेही जबर जखमी झालो. कसला गुड फ्रायडे? It was a very bad Friday,
या अपघातात माझ़्या दोन्ही हातांची हाडे मोडली होती आणि अलकाला ज़बरदस्त मुका मार लागून तिचे सर्वांग सुजले होते. त्या ठिकाणी जमा झालेल़्या लोकांनी आम्हाला गाडीबाहेर काढले आणि त्यांच्यातल्या एका देवमाणसानेच आम्हा दोघांना लगेच म्हणजे १५ २० मिनिटांमध्ये हॉस्पिटलमध़्ये पोचवले. या जगात अजूनही माणुसकी जीवंत आहे असे म्हणायचे की ही फक्त देवाची असीम कृपा होती!
मी हॉस्पिटलमध़्ये पोचलो तेंव्हा अर्धवट ग्लानीमध्ये होतो. डोक़्याला मोठी खोक पडली होती, एक दात पडून गेला होता, कोप-यावर दोन इंच लांब जखम झाली होती आणि सर्वांमधून रक्त वहात होते. डाक्टर आणि नर्सेस यांनी भराभरा माझे कपड़े टराटरा कापून काढले, माझ्या अंगावर आणखी कुठे कुठे जखमा झाल़्या आहेत का हे पाहून एकेक जखम टाके घालून शिवून वहात असलेले सगळे रक्तप्रवाह बंद केले. माझ्या हातांकडे पहायला मी त्यांना सारखे विनवत होतों कारण मला त्यांच्या वेदना सहन होत नव्हत्या, पण डॉक्टरांच्या प्रायारिटीजच बरोबर होत्या हे मला त्या अवस्थेत समजत नव्हते. जखमांना टाके घालून रक्तप्रवाह थांबवल्यानंतर अस्थितज्ज्ञ पुढे आले आणि त्यांनी दोन्ही हातांची हाडे अंदाजाने बसवून तीवर क्रेप बँडेज गच्च आवळून बांधले. त्यानंतर माझे मोजून सतरा एक्सरे फोटो काढले. ते पाहून झाल़्यावर डॉक्टरांनी असे निष्कर्ष काढले की माझ्या दोन्ही हातांवर शस्त्रक्रिया करावी लागेल, पण डोक्याची कवटी, छातीचा पिंजरा आणि त्यांच्या आतले महत्वाचे सारे अवयव शाबूत आहेत. याचा अर्थ असा होता ती या भयानक अपघातामंधून मी बचावलो होतो. मी परमेश्वराचे कोटी कोटी आभार मानलेच, इतरांनीही निश्वास टाकले.
आम्ही दोघे अपघात झालेल्या जागेपासून निघून हास्पिटलकडे चाललो आहोत एवढे मला उमजत होते पण खिशातला मोबाईल काढून तो वापरणे मला अशक़्य होते. अलकाने कसाबसा तिचा फोन काढून अणुशक्तीनगरमध्ये रहात असलेल्या रश्मीला लावला. सुटीच्या दिवसाची सांज असली तरी रश्मी आणि परितोष हे दोघेही घरीच होते. पहिल़्याच प्रयत्नात फोन लागला आणि रश्मीने तो उचललाही. "अगं, आम्हा दोघांना मोठा एक्सिडेंट झाला आहे आणि आम्ही आता आपल्या हॉस्पिटलमध़्ये येत आहोत ." एवढेच अलका तिला सांगू शकली . ते दोघेही लगेच निघाले आणि आमच्या मागोमाग कॅज्युअल्टी विभागात येऊन पोचले. आमच्या हातातले सामान, खिशातले पाकीट, किल्ल्या, सेलफोन्स, अलकाच्या हातातली आणि अंगावरची इतर आभूषणे, आमची मेडिकलची कार्डे वगैरे सगळ्या वस्तु त्यांनी ताब्यात घेऊन जपून ठेवल्या . डॉक्टरांनी विचारलेल्या प्रश्नांची उत्तरे देत आणि ते सांगतील ती कामे करीत किंवा आणून देत ते दोघे आमच्या बाजूला उभे राहिले. मधून मधून आमच्याशी बोलत आम्हाला धीर देण्याचे कामही करत राहिले . आमची संपूर्ण जबाबदारी त्यांनी घेतली होती, आमची सगळी काळजी ते दोघे घेत होते.
अलकाने रश्मीला फ़ोन केल्यानंतर लगेच उदयला पुण्याला फोन लावला. त्यावेळी तो ऑफिसात एका मीटिंगमध्ये होता . अशा वेळी तो सहसा कोणाचाही फोन घेत नाही, घेतलाच तरी बिझी असल्याचे सांगतो, पण अलकाचा कातर व रडवेला स्वर ऐकून तो दचकला आणि मीटिंग रूमच्या बाहेर जाऊन तिच्याशी बोलला. एक्सिडेंटचे वर्तमान ऐकून तो पुरता हादरला होता हे त्याच्या साहेबाच्या लगेच लक्षात आले, त्यांनी त्याला ताबडतोब मुम्बईला जाण्याची अनुज्ञा केली, कंपनीच्या ताफ्यातले एक वाहन दिले आणि धीर दिला. उदयने लगेच शिल्पाला फोन लावला आणि ही बातमी देऊन लगेच मुंबईला जायचे असल्याचे सांगितले. त्या वेळी त्यांच्या मुली त्यांच्या आजोळी गेल्या होत्या. यामुळे त्यांची विशेष चिंता नव्हती. उदय आणि शिल्पा हे दोघेही नेसत्या कपड्यांनिशी आपापल़्या ऑफिसांमधून निघून दोन तासांत हॉस्पिटलातल्या कॅज्युअल्टी विभागात येऊन दाखल झाले. दुरून त्यांचे चेहेरे पाहून पहिल्यांदा तर मला भास व्हा़यला लागले आहेत की काय अशी शंका आली, पण ते दोघे जवळ येऊन माझ्याशी बोलले तेंव्हा खात्री पटली. लगेच रश्मी आणि परितोष यांच्याशी बोलून त्यांनी परिस्थितीचा आढावा घेतला आणि पुढील कारवाईचा ताबा घेऊन रश्मीला तिच्या मुलांकडे पहायला तिच्या घरी जायला सांगितले. रश्मी, परितोष, उदय आणि शिल्पा हे चौघेही नेहमी आपापल्या उद्योगांमध्ये इतके गुंतलेले असतात किंवा कुठे ना कुठे जात येत असतात की त्यांच्याशीलगेच सम्पर्क होणे जरा कठीणच असते, पण त्या दिवशी मात्र पाच दहा मिनिटांमध्ये तो होऊ शकला आणि ते धावत येऊ शकले हीच केवढी महत्वाची गोष्ट घडली. पुन्हा एकदा देवाची कृपाच म्हणायची!
आमचा अपघात झाला तिथे समोरच एक ट्रॅफिक सिग्नल होता. त्या ठिकाणी नेहमीच काही पोलिस तैनात असतात. मला लोकांनी गाडीच्या बाहेर काढेपर्यंत एक वर्दीधारी तिथे आला होताच. तो आता पंचनाम्याचा घोळ घालेल आणि विलंब करेल अशी भीती मला वाटली, पण त्याने आम्हाला ताबडतोब हॉस्पिटलमध्ये नेण्याची परवानगी दिलेली होती. बहुधा याबाबतीतले नियम आता बदलले असावेत. कॅज्युअल्टी मध्ये आमच्यावर उपचार चालू होते तेंव्हा एक किंवा दोन पोलिस तिथे येऊन पोचले. आमचे डॉक्टर आणि नर्सेस माझ्याशी सतत बोलत राहून मला जागे ठेवत होते, त्यातच ते पोलिससुद्धा अधून मधून मला आता कसे वाटते याची विचारणा करत होते. मी त्यांना किती सुसंबद्ध की असंबद्ध उत्तरे देत होतो हे त्या अवस्थेमध्ये मलाच समजत नव्हते. सुमारे तासाभराने मी ज़रा सावरलो असेन. तेंव्हा त्यांनी माझी ज़बानी नोंदवून घेतली, म्हणजे त्यानेच कागदावर लिहिली आणि त्यावर माझी 'निशाणी डावा अंगठा' उमटवली. त्यातला एक मुद्दा माझी कोणाविरुद्ध काही तक्रार आहे का असा होता. मी तसे करायच्या मनस्थितीतच नव्हतो, शिवाय माझे वय आणि प्रकृती पाहता मला तपास, चौकशी, खटले वगैरेंमध्ये भाग घेणे शक्यच नव्हते. पोलिस कारवाई त्यानंतरही बराच काळ चालत राहिली होती. मला वार्डमध्ये दाखल करून झाल्यानंतर माझा मुलगा काही कागदपत्रे घेऊन पोलिसचौकीत जाऊनही आला. एकंदरीत पाहता मला तरी पोलिसांचे त्यावेळचे वर्तन सौजन्यपूर्ण वाटले.
एकाद्या माणसाच्या कपड्यावर पडलेल्या रक्ताच्या डागाची फोरँसिक सायंटिस्ट तपासणी करून हल्लेखोराला शोधून काढतात वगैरे आपण रहस्यकथांमध्ये वाचतो. पण ती तपासणी वेगळ्या प्रकारची असते, वैद्यकीय उपचारांसाठी मात्र शरीरात वाहणा-या रक्ताचीच तपासणी करावी लागते. मी इस्पितळात पोचलो त्या वेळी माझे सारे कपड़े रक्ताने माखलेले होतेच, दोन जखमा वहातही होत्या. पण तपासणीसाठी त्यांचा उपयोग नव्हता. त्या जखमा आधी बंद करण्यात आल्या आणि त्यानंतर तपासणी करण्यासाठी कुठून रक्त काढायचे यावर विचार सुरू झाला. माझ्या रक्तातल्या तांबड्या आणि पांढ-या पेशी, लोह, साखर, सोडियम, पोटॅशियम वगैरे घटकांचे प्रमाण जाणून घेणे पुढील उपचारांसाठी आवश्यक होते. नेहमी करतात तसे कोप-याच्या खोबणीतून सँपल काढणे माझ्या बाबतीत शक्यच नव्हते कारण दोन्ही हातांवर बँडेज बांधलेले होते. पायामधून रक्त घेण्यासाठी डॉक्टरांनी चार पाच जागी सुया घुसवून पाहिल्या, पण माझे रक्त त्यांमध्ये यायला तयारच नव्हते. अखेर उजव्या हाताच्या पंजामधली एक नस त्यांना सापडली आणि तिच्यातून नमूने काढून तपासणीसाठी पाठवण्यात आले. त्या तपासणीचे निकाल हातात आल्यानंतर पुढील औषधे आणि त्यांची प्रमाणे ठरवण्यात आली.
माझ्या शरीराच्या पायापासून डोक्यापर्यंत नखशिखांत भागांचे निरनिराळ्या बाजूंनी (अँगल्समधून) एकंदरीत सतरा एक्सरे फोटो काढले गेले होते. त्यातल्या दोन्ही हातांच्या छायाचित्रांमध्ये तुटलेली हाडे दिसत होती. शरीराचे बाकीचे सर्व भाग ठीक होते. उजव्या हाताच्या खांद्यापासून निघणारे ह्यूमरस या विनोदी नावाचे दंडाचे हाड खांद्यापाशीच पिचकले होते आणि मनगटापासून कोपरापर्यंत जाणा-या दोन हाडांपैकी एकाचा पार चुरा झाला होता. या दोन्ही ठिकाणी धातूच्या पट्ट्या (प्लेट्स) बसवून त्यांना दुरुस्त करावे लागणार होते, म्हणजे त्या ठिकाणी शस्त्रक्रिया करणे आवश्यक होते. अशा प्रकारे माझ्यावर करण्याच्या उपायांची दिशा निश्चित झाली. मला ऑर्थोपीडिक डिपार्टमेंटच्या स्वाधीन करण्यात आले. तोपर्यंत माझा एक मित्र आणि शेजारी पंढरीनाथन तिथे येऊन पोचला होता. तो आणि उदय या दोघांनी हॉस्पिटलमधल्या माणसांच्या साथीने मला अस्थिरुग्णकक्षामध्ये नेऊन दाखल केले. माझ्यासोबत रात्रभर राहून माझी सेवा करण्यासाठी एका अटेंडंटची सोय करण्यात आली. उदयला त्याच्या जखमी आईचीही काळजी घेणे अत्यावश्यक होते . त्यासाठी तो कॅज़्युअल्टी विभागात परत गेला. माझी नीट व्यवस्था लागलेली पाहून पंढरीनाथन त्याच्या घरी परत गेला.
माझ्याप्रमाणेच अलकाच्याही सर्वांगाचे एक्सरे फ़ोटो काढले गेले. सुदैवाने त्यात कोणतेही व्यंग दिसले नाही, सर्व हाडे आणि अवयव शाबूत होते, पण तिला प्रचंड धक्का बसला होता, त्यामुळे ती हादरून गेली होती, अनेक जागी लागलेल्या मुक्या माराने तिचे सर्वांग सुजले होते, गालावर एवढी सूज आली होती की एक डोळा उघडत नव्हता. इतर उपचारांसाठी ती जी औषधे घेत होती त्यातल्या एका औषधाचा असा परिणाम झाला होता की तिच्या शरीरातले रक्त जागोजागी कातडीच्या खाली जमा होऊन ती काळीनिळी झालेली दिसत होती, सर्व अंगामधून होत असलेल्या तीव्र वेदना तिच्याच्याने सहन होत नव्हत्या, अंगात प्रचंड अशक्तपणा आला होता, एक पाऊल उचलावे एवढीसु्द्धा ताकत वाटत नव्हती.
तिला हाडाच्या किंवा कसल्याच शस्त्रक्रियेची गरज नसल्यामुळे सर्जिकल वार्डमध्ये ठेवता येत नव्हते, त्या वेळी तिला ताप, खोकला, रक्तदाब अशा प्रकारची विकोपाला गेलेली कोणतीही गंभीर व्याधी नसल्यामुले मेडिकल वार्डचे लोक तिला घेऊन जायला तयार होत नव्हते. मग तिला हॉस्पिटलमध्ये नेमके कुठे ठेवा़चे यावर कॅज्युअल्टीमध्ये चर्चा चालली होती. उदय आणि शिल्पा हे दोघे नेसत्या वस्त्रांनिशी पुण्याहून आलेले होते, त्या रात्री त्यांनी कुठे मुक्काम करायचा याचाही त्यांनी अजून विचार केला नव्हता. अलकाच्या अशा नाजुक अवस्थेत ते तिला कुठे आणि कसे घेऊन जाणार होते? उदय पोलिस स्टेशन वर जाऊन परत आला तोंवर मध्यरात्र व्हा़यला आली होती. अखेर अलकालाही एका वार्डमध्ये एडमिट केले गेले आणि तिच्या सोबतीला शिल्पा तिथेच राहिली. गुड किंवा bad Friday चा दिवस अशा प्रकारे संपला.
या वर्षीसुद्धा आम्ही दोघे या कार्यक्रमासाठी चेंबूरला जायला टॅक्सीत बसून निघालो होतो. जेमतेम वाशीची खाडी पार केली आणि समोरून येत असलेल़्या मोटारीने धडक देऊन आनच्या गाडीचा चेंदानेंदा केला. क्षणार्धात आम्ही दोघेही जबर जखमी झालो. कसला गुड फ्रायडे? It was a very bad Friday,
या अपघातात माझ़्या दोन्ही हातांची हाडे मोडली होती आणि अलकाला ज़बरदस्त मुका मार लागून तिचे सर्वांग सुजले होते. त्या ठिकाणी जमा झालेल़्या लोकांनी आम्हाला गाडीबाहेर काढले आणि त्यांच्यातल्या एका देवमाणसानेच आम्हा दोघांना लगेच म्हणजे १५ २० मिनिटांमध्ये हॉस्पिटलमध़्ये पोचवले. या जगात अजूनही माणुसकी जीवंत आहे असे म्हणायचे की ही फक्त देवाची असीम कृपा होती!
मी हॉस्पिटलमध़्ये पोचलो तेंव्हा अर्धवट ग्लानीमध्ये होतो. डोक़्याला मोठी खोक पडली होती, एक दात पडून गेला होता, कोप-यावर दोन इंच लांब जखम झाली होती आणि सर्वांमधून रक्त वहात होते. डाक्टर आणि नर्सेस यांनी भराभरा माझे कपड़े टराटरा कापून काढले, माझ्या अंगावर आणखी कुठे कुठे जखमा झाल़्या आहेत का हे पाहून एकेक जखम टाके घालून शिवून वहात असलेले सगळे रक्तप्रवाह बंद केले. माझ्या हातांकडे पहायला मी त्यांना सारखे विनवत होतों कारण मला त्यांच्या वेदना सहन होत नव्हत्या, पण डॉक्टरांच्या प्रायारिटीजच बरोबर होत्या हे मला त्या अवस्थेत समजत नव्हते. जखमांना टाके घालून रक्तप्रवाह थांबवल्यानंतर अस्थितज्ज्ञ पुढे आले आणि त्यांनी दोन्ही हातांची हाडे अंदाजाने बसवून तीवर क्रेप बँडेज गच्च आवळून बांधले. त्यानंतर माझे मोजून सतरा एक्सरे फोटो काढले. ते पाहून झाल़्यावर डॉक्टरांनी असे निष्कर्ष काढले की माझ्या दोन्ही हातांवर शस्त्रक्रिया करावी लागेल, पण डोक्याची कवटी, छातीचा पिंजरा आणि त्यांच्या आतले महत्वाचे सारे अवयव शाबूत आहेत. याचा अर्थ असा होता ती या भयानक अपघातामंधून मी बचावलो होतो. मी परमेश्वराचे कोटी कोटी आभार मानलेच, इतरांनीही निश्वास टाकले.
आम्ही दोघे अपघात झालेल्या जागेपासून निघून हास्पिटलकडे चाललो आहोत एवढे मला उमजत होते पण खिशातला मोबाईल काढून तो वापरणे मला अशक़्य होते. अलकाने कसाबसा तिचा फोन काढून अणुशक्तीनगरमध्ये रहात असलेल्या रश्मीला लावला. सुटीच्या दिवसाची सांज असली तरी रश्मी आणि परितोष हे दोघेही घरीच होते. पहिल़्याच प्रयत्नात फोन लागला आणि रश्मीने तो उचललाही. "अगं, आम्हा दोघांना मोठा एक्सिडेंट झाला आहे आणि आम्ही आता आपल्या हॉस्पिटलमध़्ये येत आहोत ." एवढेच अलका तिला सांगू शकली . ते दोघेही लगेच निघाले आणि आमच्या मागोमाग कॅज्युअल्टी विभागात येऊन पोचले. आमच्या हातातले सामान, खिशातले पाकीट, किल्ल्या, सेलफोन्स, अलकाच्या हातातली आणि अंगावरची इतर आभूषणे, आमची मेडिकलची कार्डे वगैरे सगळ्या वस्तु त्यांनी ताब्यात घेऊन जपून ठेवल्या . डॉक्टरांनी विचारलेल्या प्रश्नांची उत्तरे देत आणि ते सांगतील ती कामे करीत किंवा आणून देत ते दोघे आमच्या बाजूला उभे राहिले. मधून मधून आमच्याशी बोलत आम्हाला धीर देण्याचे कामही करत राहिले . आमची संपूर्ण जबाबदारी त्यांनी घेतली होती, आमची सगळी काळजी ते दोघे घेत होते.
अलकाने रश्मीला फ़ोन केल्यानंतर लगेच उदयला पुण्याला फोन लावला. त्यावेळी तो ऑफिसात एका मीटिंगमध्ये होता . अशा वेळी तो सहसा कोणाचाही फोन घेत नाही, घेतलाच तरी बिझी असल्याचे सांगतो, पण अलकाचा कातर व रडवेला स्वर ऐकून तो दचकला आणि मीटिंग रूमच्या बाहेर जाऊन तिच्याशी बोलला. एक्सिडेंटचे वर्तमान ऐकून तो पुरता हादरला होता हे त्याच्या साहेबाच्या लगेच लक्षात आले, त्यांनी त्याला ताबडतोब मुम्बईला जाण्याची अनुज्ञा केली, कंपनीच्या ताफ्यातले एक वाहन दिले आणि धीर दिला. उदयने लगेच शिल्पाला फोन लावला आणि ही बातमी देऊन लगेच मुंबईला जायचे असल्याचे सांगितले. त्या वेळी त्यांच्या मुली त्यांच्या आजोळी गेल्या होत्या. यामुळे त्यांची विशेष चिंता नव्हती. उदय आणि शिल्पा हे दोघेही नेसत्या कपड्यांनिशी आपापल़्या ऑफिसांमधून निघून दोन तासांत हॉस्पिटलातल्या कॅज्युअल्टी विभागात येऊन दाखल झाले. दुरून त्यांचे चेहेरे पाहून पहिल्यांदा तर मला भास व्हा़यला लागले आहेत की काय अशी शंका आली, पण ते दोघे जवळ येऊन माझ्याशी बोलले तेंव्हा खात्री पटली. लगेच रश्मी आणि परितोष यांच्याशी बोलून त्यांनी परिस्थितीचा आढावा घेतला आणि पुढील कारवाईचा ताबा घेऊन रश्मीला तिच्या मुलांकडे पहायला तिच्या घरी जायला सांगितले. रश्मी, परितोष, उदय आणि शिल्पा हे चौघेही नेहमी आपापल्या उद्योगांमध्ये इतके गुंतलेले असतात किंवा कुठे ना कुठे जात येत असतात की त्यांच्याशीलगेच सम्पर्क होणे जरा कठीणच असते, पण त्या दिवशी मात्र पाच दहा मिनिटांमध्ये तो होऊ शकला आणि ते धावत येऊ शकले हीच केवढी महत्वाची गोष्ट घडली. पुन्हा एकदा देवाची कृपाच म्हणायची!
आमचा अपघात झाला तिथे समोरच एक ट्रॅफिक सिग्नल होता. त्या ठिकाणी नेहमीच काही पोलिस तैनात असतात. मला लोकांनी गाडीच्या बाहेर काढेपर्यंत एक वर्दीधारी तिथे आला होताच. तो आता पंचनाम्याचा घोळ घालेल आणि विलंब करेल अशी भीती मला वाटली, पण त्याने आम्हाला ताबडतोब हॉस्पिटलमध्ये नेण्याची परवानगी दिलेली होती. बहुधा याबाबतीतले नियम आता बदलले असावेत. कॅज्युअल्टी मध्ये आमच्यावर उपचार चालू होते तेंव्हा एक किंवा दोन पोलिस तिथे येऊन पोचले. आमचे डॉक्टर आणि नर्सेस माझ्याशी सतत बोलत राहून मला जागे ठेवत होते, त्यातच ते पोलिससुद्धा अधून मधून मला आता कसे वाटते याची विचारणा करत होते. मी त्यांना किती सुसंबद्ध की असंबद्ध उत्तरे देत होतो हे त्या अवस्थेमध्ये मलाच समजत नव्हते. सुमारे तासाभराने मी ज़रा सावरलो असेन. तेंव्हा त्यांनी माझी ज़बानी नोंदवून घेतली, म्हणजे त्यानेच कागदावर लिहिली आणि त्यावर माझी 'निशाणी डावा अंगठा' उमटवली. त्यातला एक मुद्दा माझी कोणाविरुद्ध काही तक्रार आहे का असा होता. मी तसे करायच्या मनस्थितीतच नव्हतो, शिवाय माझे वय आणि प्रकृती पाहता मला तपास, चौकशी, खटले वगैरेंमध्ये भाग घेणे शक्यच नव्हते. पोलिस कारवाई त्यानंतरही बराच काळ चालत राहिली होती. मला वार्डमध्ये दाखल करून झाल्यानंतर माझा मुलगा काही कागदपत्रे घेऊन पोलिसचौकीत जाऊनही आला. एकंदरीत पाहता मला तरी पोलिसांचे त्यावेळचे वर्तन सौजन्यपूर्ण वाटले.
एकाद्या माणसाच्या कपड्यावर पडलेल्या रक्ताच्या डागाची फोरँसिक सायंटिस्ट तपासणी करून हल्लेखोराला शोधून काढतात वगैरे आपण रहस्यकथांमध्ये वाचतो. पण ती तपासणी वेगळ्या प्रकारची असते, वैद्यकीय उपचारांसाठी मात्र शरीरात वाहणा-या रक्ताचीच तपासणी करावी लागते. मी इस्पितळात पोचलो त्या वेळी माझे सारे कपड़े रक्ताने माखलेले होतेच, दोन जखमा वहातही होत्या. पण तपासणीसाठी त्यांचा उपयोग नव्हता. त्या जखमा आधी बंद करण्यात आल्या आणि त्यानंतर तपासणी करण्यासाठी कुठून रक्त काढायचे यावर विचार सुरू झाला. माझ्या रक्तातल्या तांबड्या आणि पांढ-या पेशी, लोह, साखर, सोडियम, पोटॅशियम वगैरे घटकांचे प्रमाण जाणून घेणे पुढील उपचारांसाठी आवश्यक होते. नेहमी करतात तसे कोप-याच्या खोबणीतून सँपल काढणे माझ्या बाबतीत शक्यच नव्हते कारण दोन्ही हातांवर बँडेज बांधलेले होते. पायामधून रक्त घेण्यासाठी डॉक्टरांनी चार पाच जागी सुया घुसवून पाहिल्या, पण माझे रक्त त्यांमध्ये यायला तयारच नव्हते. अखेर उजव्या हाताच्या पंजामधली एक नस त्यांना सापडली आणि तिच्यातून नमूने काढून तपासणीसाठी पाठवण्यात आले. त्या तपासणीचे निकाल हातात आल्यानंतर पुढील औषधे आणि त्यांची प्रमाणे ठरवण्यात आली.
माझ्या शरीराच्या पायापासून डोक्यापर्यंत नखशिखांत भागांचे निरनिराळ्या बाजूंनी (अँगल्समधून) एकंदरीत सतरा एक्सरे फोटो काढले गेले होते. त्यातल्या दोन्ही हातांच्या छायाचित्रांमध्ये तुटलेली हाडे दिसत होती. शरीराचे बाकीचे सर्व भाग ठीक होते. उजव्या हाताच्या खांद्यापासून निघणारे ह्यूमरस या विनोदी नावाचे दंडाचे हाड खांद्यापाशीच पिचकले होते आणि मनगटापासून कोपरापर्यंत जाणा-या दोन हाडांपैकी एकाचा पार चुरा झाला होता. या दोन्ही ठिकाणी धातूच्या पट्ट्या (प्लेट्स) बसवून त्यांना दुरुस्त करावे लागणार होते, म्हणजे त्या ठिकाणी शस्त्रक्रिया करणे आवश्यक होते. अशा प्रकारे माझ्यावर करण्याच्या उपायांची दिशा निश्चित झाली. मला ऑर्थोपीडिक डिपार्टमेंटच्या स्वाधीन करण्यात आले. तोपर्यंत माझा एक मित्र आणि शेजारी पंढरीनाथन तिथे येऊन पोचला होता. तो आणि उदय या दोघांनी हॉस्पिटलमधल्या माणसांच्या साथीने मला अस्थिरुग्णकक्षामध्ये नेऊन दाखल केले. माझ्यासोबत रात्रभर राहून माझी सेवा करण्यासाठी एका अटेंडंटची सोय करण्यात आली. उदयला त्याच्या जखमी आईचीही काळजी घेणे अत्यावश्यक होते . त्यासाठी तो कॅज़्युअल्टी विभागात परत गेला. माझी नीट व्यवस्था लागलेली पाहून पंढरीनाथन त्याच्या घरी परत गेला.
माझ्याप्रमाणेच अलकाच्याही सर्वांगाचे एक्सरे फ़ोटो काढले गेले. सुदैवाने त्यात कोणतेही व्यंग दिसले नाही, सर्व हाडे आणि अवयव शाबूत होते, पण तिला प्रचंड धक्का बसला होता, त्यामुळे ती हादरून गेली होती, अनेक जागी लागलेल्या मुक्या माराने तिचे सर्वांग सुजले होते, गालावर एवढी सूज आली होती की एक डोळा उघडत नव्हता. इतर उपचारांसाठी ती जी औषधे घेत होती त्यातल्या एका औषधाचा असा परिणाम झाला होता की तिच्या शरीरातले रक्त जागोजागी कातडीच्या खाली जमा होऊन ती काळीनिळी झालेली दिसत होती, सर्व अंगामधून होत असलेल्या तीव्र वेदना तिच्याच्याने सहन होत नव्हत्या, अंगात प्रचंड अशक्तपणा आला होता, एक पाऊल उचलावे एवढीसु्द्धा ताकत वाटत नव्हती.
तिला हाडाच्या किंवा कसल्याच शस्त्रक्रियेची गरज नसल्यामुळे सर्जिकल वार्डमध्ये ठेवता येत नव्हते, त्या वेळी तिला ताप, खोकला, रक्तदाब अशा प्रकारची विकोपाला गेलेली कोणतीही गंभीर व्याधी नसल्यामुले मेडिकल वार्डचे लोक तिला घेऊन जायला तयार होत नव्हते. मग तिला हॉस्पिटलमध्ये नेमके कुठे ठेवा़चे यावर कॅज्युअल्टीमध्ये चर्चा चालली होती. उदय आणि शिल्पा हे दोघे नेसत्या वस्त्रांनिशी पुण्याहून आलेले होते, त्या रात्री त्यांनी कुठे मुक्काम करायचा याचाही त्यांनी अजून विचार केला नव्हता. अलकाच्या अशा नाजुक अवस्थेत ते तिला कुठे आणि कसे घेऊन जाणार होते? उदय पोलिस स्टेशन वर जाऊन परत आला तोंवर मध्यरात्र व्हा़यला आली होती. अखेर अलकालाही एका वार्डमध्ये एडमिट केले गेले आणि तिच्या सोबतीला शिल्पा तिथेच राहिली. गुड किंवा bad Friday चा दिवस अशा प्रकारे संपला.
No comments:
Post a Comment